همه چیز درباره آسانسور

همه چیز درباره آسانسور
آسانسورها اتاق های متحرکی هستند که به صورت عمودی برای جابجایی کالا یا مسافر یا هر دو استفاده می شوند. قبل از میلاد مسیح اختراعی که از سال 236 مورد استفاده بشر قرار گرفته و در طول زمان دستخوش تغییرات و دگرگونی هایی شده است.
با گسترش شهر، پیشرفت تکنولوژی در ساخت ساختمان های بلند، نیاز به ساختمان های بلند افزایش یافت. کشورهای توسعه یافته ای مانند چین آسانسوری به ارتفاع 632 متر ساخته اند که از طبقه اول به طبقه 119 در 55 ثانیه می رسد. یعنی با سرعت 77 کیلومتر در ساعت و 20.5 متر در ثانیه می دود.
آسانسورها بسته به نوع استفاده از نظر اندازه، نوع موتور، سرعت و شکل متفاوت هستند.
آشنایی با تاریخچه مختصری از آسانسور
آشنایی با تاریخچه آسانسور
در تاریخچه آسانسور گفته می شود اولین آسانسور توسط ارشمیدس در سال 236 قبل از میلاد ساخته شد و نیروی آن توسط حیوانات تامین می شد. تا اینکه در سال 1743، به سرپرستی لویی شانزدهم، اولین آسانسور معروف به صندلی پرنده در کاخ ورسای ساخته و نصب شد.
جالب است بدانید که در سال 1875 یک آسانسور در یک فروشگاه بزرگ در نیویورک طراحی، نصب و نصب شد. اما پس از سه سال متوقف شد تنها به دلیل مخالفت مردم و ادامه استفاده از اقدامات.
در اواسط قرن نوزدهم منبع تغذیه آسانسورها بخار بود و به مرور زمان این آسانسورها تکمیل و به آسانسورهای امروزی تبدیل شدند.
در سال 1880 اولین آسانسور برقی توسط شخصی به نام ورنر فون سیمنر در آلمان اختراع، ساخته و نصب شد. این آسانسورها نسبت به آسانسورهای قبلی دارای دیگ بخار با سرعت بالاتر و قابلیت حمل بارهای سنگین تر می باشند. از دیگر پیشرفت هایی که در ساخت آسانسور از گذشته تا به امروز انجام شده است می توان به استفاده از شاسی آسانسور و انواع درب های اتوماتیک اشاره کرد.
تاریخچه ورود آسانسور به ایران
بعد از سیر تحولی که آسانسور داشت، نوبت نصب در ساختمان های مسکونی و سازمان ها رسید. در طی سفری که ناصرالدین شاه به فرنگ داشت، آسانسورها نظر ناصرالدین شاه را به خود جلب کردند.
پس از بازگشت به ایران، اولین آسانسور در کاخ گلستان نصب شد و در زمان احمد شاه نیز آسانسوری در پالایشگاه آبادان نصب گردید که متاسفانه در حال حاضر اثری از این آسانسورها باقی نمانده است.
آسانسورها به دلیل آسایشی که برای انسان ها فراهم می کنند، در ایران نیز با استقبال خوبی رو به رو شدند و کم کم به صنعت پررونقی مبدل گشت و زمان صنعتی شدن آسانسور در ایران را می توان به 80 سال پیش نسبت داد.
در ابتدا به دلیل اینکه صنعت جدیدی وارد کشور شده بود، برای نصب آسانسورها از متخصصین خارجی استفاده می شد؛ اما با گذشت زمان و با گسترش استفاده از آسانسور، نیاز به داشتن نیروی متخصص نصب بومی احساس شد و همین خود، بستر اشتغال زایی برای جوانان ایجاد کرد و با ورود دانش نصب و تعمیرات آسانسورها، شرکت هایی به انجام این امور مشغول شدند. تا اینکه در سال 1345 اولین کارگاه تولیدی قطعات آسانسور، درب و کابین در ایران تأسیس شد.
آسانسور چیست؟
آسانسور یا بالابر یک محفظه فلزی قابل حمل است که برای بالا و پایین بردن اجسام یا افراد استفاده می شود. آسانسورها به صورت عمودی حرکت می کنند و بسته به کاربری آن ها ظاهر و ویژگی های متفاوتی دارند. ظرفیت های بالابر معمولا از 4 نفر با ظرفیت 300 کیلوگرم و 13 نفر با ظرفیت 1 تن یا بیشتر شروع می شود.
کابین آسانسور بین دو ریل راهنمای سفت و سخت قرار دارد و با استفاده از دکمه های روی آسانسور به طبقات بالا یا پایین حرکت می کند. از آسانسور می توان برای جابجایی کالا یا افراد یا هر دو استفاده کرد. عموماً برای جابجایی افراد از آسانسورهای باربری استفاده نمی شود.
آسانسورها بر اساس نوع موتور، نوع کاربری، ظرفیت، سرعت حرکت و غیره طبقه بندی می شوند. در زیر انواع آسانسور را با هم مقایسه می کنیم.
 آسانسور کششی
این آسانسورها توسط موتور الکتریکی  کار میکنند که دو وزنه بر سر یک نخ که از روی یک قرقره عبور میکند تشکیل شده است. در آسانسورهای کششی نیز بریک سرسیم ‌بکسل، کابین آسانسور وبر سردیگر، کادر وزنه و سیم بکسل از روی فلکه موتور عبور می‌کند.در آسانسور کششی، از موتور آسانسور، برای بالا و پایین بردن کابین آسانسور و از کادر وزنه، برای کاهش فشار وارد بر موتور استفاده می‌شود.
در این سیستم همواره وزن وزنه‌ها ثابت و برابر هستند؛ به همین خاطر با وارد کردن نیروی بسیار کمی به هر طرف، سیستم جابه‌جا می‌شود. اما در این نوع از آسانسور وزن کابین آسانسور همواره متغیر می باشد و اگر کادر وزنه هم وزن ظرفیت کابین آسانسور باشد برای بالاوپایین بردن کابین درزمان خالی بودن فشار بسیار زیادی به موتور وارد می شود، به همین خاطر وزن وزنه همواره نصف ظرفیت کابین است این امرباعث می‌شود که در زمان خالی و پر بودن کابین نصف نیروی مورد نیاز در حالت قبل به موتور وارد شود.
به همین خاطر، در این نوع آسانسور به موتوری با قدرت حالت قبل نیاز خواهیم داشت و این امر باعث بهینه‌سازی در مصرف انرژی خواهد شد.در این نوع آسانسورها به فضایی به اسم موتورخانه برای قرار گرفتن کادر وزنه درون چاه آسانسور احتیاج داریم.
نوع دیگری از آسانسورهای کششی نیز وجود دارد به نام “Room Less ” که در آن دیگر نیازی به موتورخانه نیست.نصب آسانسورهای کششی معمولا و به صورت تقریبی یک ماه زمان می برد و باید در زمان و مراحل پایانی ساختمان سازی انجام شود .
آسانسور کششی
 آسانسور هیدرولیکی
این نوع بالابر فاقد قاب وزنه می باشد و تمامی وزن بار داخل بالابر توسط سیستم جک هیدرولیک مدیریت می شود و به دلیل نبود قاب وزنه نیازمند موتور قوی تری نسبت به نوع قبلی بالابر هستیم. موتور این بالابر به همراه یک شیر برقی مخصوص به نام پاور یونیت در مخزن روغن غوطه ور شده و وظیفه تامین فشار آب جک هیدرولیک را بر عهده دارد.
در این نوع آسانسور موتور فقط باید در حین حرکت رو به بالا راه اندازی شود و حرکت آسانسور به سمت پایین تنها زمانی اتفاق می افتد که دریچه پاوریونیت باز شود. به طور کلی می توان گفت که مصرف انرژی آسانسورهای هیدرولیک مشابه آسانسورهای طنابی است. این نوع آسانسورها معمولاً در ساختمان های پنج طبقه یا کمتر برای داشتن سیستم جک هیدرولیک استفاده می شوند.
با وجود این محدودیت، آسانسورهای هیدرولیک اخیراً در مصارف خانگی بسیار محبوب شده اند. در اروپا 70 درصد آسانسورهای زیر پنج طبقه هیدرولیک هستند. نرمی در حرکت، سایش و پارگی بسیار کمتر، قابلیت حمل بارهای بسیار سنگین، قابلیت ایجاد آسانسورهای زیبا و شیشه ای، عدم نیاز به اتاق ماشین سقفی و از این نوع پرکاربرد می باشد. امنیت بسیار بالا در هنگام زلزله اینگونه ساختمان ها دارای آسانسور می باشند.
آسانسور مغناطیسی
نوع بعدی آسانسور که به شما دوستان توضیح داده خواهد شد آسانسور مغناطیسی می باشد که عملکردی متفاوت نسبت به دو نوع قبلی دارد. در چاهک و فضای پایین این آسانسورها، به‌جای قرار دادن ریل آسانسور در دیواره‌ها آهنربای مغناطیسی کار می‌گذارند در کف آسانسور نیز یک آهنربای مغناطیسی با  قطب مخالف آهنربای واقع در دیواره ها وجود دارد، با اتصال برق نیروی رانش باعث بالا رفتن آسانسورمی‌شود.
در این نوع آسانسور ها بنا به دلیل استفاده از نیروی مغناطیسی از کابل و موتور استفاده ای نمی شود. با اختراع این نوع آسانسور می توان به جد گفت که محدودیت های وجود آسانسور در ساختمان های بلند وبرج ها کاملا برداشته شده و هیچ نوع محدویت استفاده ای در این نوع آسانسور وجود ندارد.
آسانسور مغناطیسی از نظر امنیت و ایمنی بسیار بالا هستند اما به دلیل قیمت بالای آن فقط در سیستم های خاصی از این نوع آسانسور استفاده می شود.
آسانسور پنوماتیک یا مدرن
آسانسور پنوماتیک یا می توان مدرن نام برد که مطمئنا همه ی شما این نوع آسانسور را دیده اید مخصوصا در خانه های دوبلکس و خانه های دو الی سه طبقه . زیرا این نوع آسانسور فضای کمی را اشغال می کند. این آسانسورها را می‌توان در فضایی در حدود یک متر مربع نصب کرد.
نصب آسانسور نیاز به ایجاد چاه یا قرار دادن موتور خانه برروی پشت بام ندارد همچنین برای نصب این آسانسورها ، از برق تک ‌فاز استفاده می‌شود که خطر برق گرفتگی را بسیار پایین می‌آورد. این نوع آسانسور افراد به صورت محدود به طور مثال تک نفره یا حداکثر 2 الی 3 نفر استفاده کنند زیر تحمل وزن این نوع آسانسور 220 کیلوگرم می باشد.
آسانسورهای پیچی
این نوع آسانسورها بهترین انتخاب برای خانه‌های کم‌جا با حداکثر ارتفاع 4 طبقه همانند آسانسورهای پنومایتک می باشد. آسانسورهای پیچی را می‌توان هم با برق سه‌فاز و هم برق تک‌ فاز نصب و راه‌اندازی کرد.
آسانسورهای پیچی شامل یک پیچ بلند، یک مهره و یک تسمه است که توسط موتور به حرکت در می‌آیند و آسانسور را جابه‌جا می‌کند. این انواع آسانسورها دارای ایمنی بسیار بالایی هستند؛ به صورتی که  می‌توان از این آسانسورها به ‌عنوان آسانسورهای بدون سقوط یاد کرد.
این امر به خاطر آن است که مکانیزم این آسانسور در حالت عادی بدون حرکت و قفل است و تسمه تنها عامل حرکت می‌باشد و در صورت پاره شدن تسمه آسانسور از کار می‌ایستد. این نوع آسانسور هم نیازی به موتورخانه ندارد ولی بر خلاف نوع قبلی آسانسور که محدودیت نفرات داشت، آسانسور پیچی محدودیتی برای حمل ندارد و این خود یک مزیت نسبت به آسانسور پنوماتیک می باشد .
آشنایی با انواع آسانسور بر اساس مکانیزم داخلی
آسانسورها را با توجه به نیروی محرکه و نوع کاربرد آن ها به سه دسته کلی تقسیم بندی می کنند. تقسیم بندی انواع آسانسور، راهنمای بسیار خوبی برای افرادی است که قصد خرید و نصب آسانسورها را دارند و در انتخاب نوع آن دچار سردرگمی هستند. انواع آسانسور عبارتند از:
آسانسورهای برقی (آسانسور کششی، آسانسور مغناطیسی، آسانسور روملس و آسانسور پیچی)
آسانسور هیدرولیک
آسانسور پنوماتیک
آسانسور و قطعات آن
انواع آسانسور که امروزه در دسترس هستند و روزانه از آنها استفاده می کنید، مانند هر وسیله ی دیگری از یک سری قطعات تشکیل شده اند. قطعاتی که یک آسانسور را تشکیل می دهند را در ادامه مشاهده خواهید کرد.
اما قبل از آن باید بدانید لوازم و تجهیزات و تمامی قطعات آسانسور در یکی از سه بستر؛ چاه آسانسور (محل حرکت کابین و محلی که ریل ها و درب ها در آن نصب می شوند)، موتورخانه آسانسور (موتور، تابلو فرمان و بقیه ی تجهیزات آسانسور در این قسمت هستند) و چاهک آسانسور (پایین ترین قسمت یک آسانسور است و بافر یا ضربه گیر در آن نصب می شود، قرار می گیرند.
بعضی قطعات جز قطعات اصلی محسوب می شوند. برخی کمک کننده هستند و برخی دیگر انواع مختلفی دارند که با توجه به نوع آسانسور خود باید از آنها استفاده کنید. دانستن این نکته نیز حائز اهمیت است که قطعات و لوازم آسانسور با توجه به نوع سیستم تعلیق آسانسور انتخاب و نصب می شوند. در بین این قطعات، هم قطعات مکانیکی وجود دارد و هم قطعات الکترونیکی.
تکنولوژی های جدید در صنعت آسانسور
از نظر تکنولوژی انواع آسانسور به دسته های زیر تقسیم بندی می شوند:
آسانسورهای اینترنتی
آسانسورهای اینترنتی جزو پیشرفته ترین آسانسور ها هستند. این نوع آسانسورها در رابطه با کارکرد و عواملی که باعث خرابی یا ساییدگی اجزای آسانسور می شوند ، اطلاعاتی به دست می آورند. و با پردازش ، تجزیه و تحلیل زمان نگهداری را تخمین می زنند. این تخمین ها می تواند مانع از ایجاد خرابی های احتمالی می شود. از این رو شرکت های سازنده آسانسور های اینترنتی با صرفه جویی در هزینه و زمان، می توانند مشکلات آسانسورها را برطرف کنند.
آسانسورهای دو قلو
آسانسورهای دوقلو یکی دیگر از انواع آسانسورها هستند. استفاده از آسانسورهای دو قلو در اروپا و آمریکا بسیار رایج است. آسانسورهای دوقلو متشکل از دو آسانسور معمولی می باشند که در یک شفت مشترک قرار می گیرند و به صورت جدا از هم حرکت می کنند.
این دو آسانسور به کمک قطعات و تجهیزاتی از هم جدا می شوند. و این دو آسانسور هیچ ضربه ای به هم وارد نمی کنند. فاصله بین این دو آسانسور قابل تنظیم می باشد. آسانسورهای دوقلو در یک شفت کار می کنند و این باعث صرفه جویی در مصرف انرژی می شود.
آسانسورهای هوشمند
با پیشرفت تکنولوژی انواع آسانسورهای هوشمند پا به عرصه گذاشتند.آسانسورهای هوشمند به این شکل کار می کنند که فرد با فشار دکمه مقصد خود را مشخص می کند. سپس نمایشگر آسانسوری را که او را سریع تر به مقصد می رساند را معرفی می کند. استفاده از این آسانسورها در مکان های شلوغ رایج می باشد. این آسانسورها در ساعت های مختلف به حالت های مختلف قابل تنظیم هستند.
آسانسور های سبز
آسانسورهای سبز یکی دیگر از آسانسورهایی هستند که با پیشرفت تکنولوژی ساخته شدند. آسانسورهای سبز می توانند انرژی را ذخیره کنند ، از این رو ، این آسانسورها با نام آسانسور دوستدار محیط زیست نیز معروفند. آسانسورهای سبز یکی از انواع آسانسورهایی هستند که مجهز به یک چرخ دنده می باشند ؛ که در مقایسه با بالابرهای هیدرولیکی هشتاد درصد انرژی کمتری مصرف می کنند.
آسانسورهای سبز مجهز به سیستم های درایو هستند که باعث بهبود انرژی می شوند. این آسانسورها مجهز به سیستم های کامپیوتری می باشندکه سفرهای نورپردازی شده را کمتر می کنند. این آسانسورها مجهز به سنسورهایی هستند که در صورت عدم استفاده ، به خواب می روند. بدین صورت که چراغ ها، ویدئو ، موسیقی و تهویه آسانسور در هنگام عدم استفاده خاموش می شوند.
آسانسورهای پرسرعت
با زیاد شدن طبقات ساختمان ، باید آسانسورها نیز قویتر باشند. تا سرعت حرکت بین طبقات بیشتر شود. آسانسور برج شانگهای جزو قویترین آسانسورها می باشد که در هرثانیه بیست متر را طی می کند.
آسانسور برج جده در عربستان صعودی یکی دیگر از انواع آسانسورهای پرسرعت می باشد. که در ساخت آن از کابل کربن-فیبر استفاده شده که قدرت بالابری آسانسور را بیشتر می کند. این آسانسور در مدت یک ثانیه بیست متر را طی می کند. و در مدت زمان بیست و پنج دقیقه به بلندترین ارتفاع می رسد.
ریل آسانسور و تجهیزات مربوط به آن
شامل پیچ و مهره، لقمه و براکت می شود و وظیفه ی اصلی ریل آسانسور، یکسان نگه داشتن مسیر حرکت کابین و قاب وزنه است. همچنین ریل ار وقوع نوساناتی که در هنگام سوار شدن افراد به کابین رخ می دهد، جلوگیری می نماید. ریل به جز موارد نامبرده شده در ایمنی آسانسور نیز نقش مهمی دارد.
ریل ها در انواع مختلف آسانسور به صورت جفت یعنی (ریل های T5 و T9 ) به فروش می رسند. این که یک آسانسور به چه تعداد ریلی نیاز دارد، به مسافتی که کابین طی می کند (تعداد طبقات و ارتفاع ساختمان) و همچنین به تمامی تعداد توقف های آسانسور بستگی دارد. استفاده از ریل آسانسور برند مونته فرو و مازاری ایتالیا و سوپر ساورا اسپانیا نمونه رایج آسانسور در بازار هستند.
درب آسانسور
در دو نوع درب های لولایی و درب های اتوماتیکی موجود هستند. درب برای تضمین امنیت کسانی که از یک آسانسور استفاده می کنند لازم است و در انواع اشکال و مدل های گوناگون موجود می باشد. مدل های درب آسانسور شامل؛ درب های تلسکوپی، اتوبوسی، گیوتینی، آکاردئونی و … می باشند.
نکته ای در خصوص درب ها وجود دارد و آن این است که اگر شما درب طبقه ی اتوماتیک استفاده کرده باشید، درب کابین شما نیز باید به همین شکل، یعنی اتوماتیک باشد. اما اگر از درب طبقه ی لولایی استفاده نموده اید، درب کابین آسانسور شما باید نیمه اتوماتیک باشد.